Boris Pasternak (1890-1960) – wybitny rosyjski pisarz, poeta i tłumacz. Początkowo poszedł w ślady matki pianistki, ucząc się w konserwatorium, zmienił jednak zdanie i rozpoczął naukę na uniwersytecie w Niemczech, który porzucił i powrócił do Rosji. W czasie rewolucji i wojny domowej opublikował swoje pierwsze wiersze. Kolejne lata przyniosły coraz większe rozczarowanie nową władzą, w latach 30. aresztowano przyjaciela Pasternaka – Osipa Mandelsztama, o którego uwolnienie usilnie Pasternak się starał, ale niestety bezskutecznie. Wyrzucony ze Związku Pisarzy z zakazem publikacji jego dzieł i tłumaczeń. W 1957 we Włoszech ukazało się największe dzieło pisarza, powieść „Doktor Żywago”, opowiadająca o losach inteligencji w ZSRR. Została ona uznana przez władze sowieckie za antypaństwową. Pisarz stał się ofiarą nagonki ze strony władz, a także środowisk twórczych, a sytuację pogorszyła przyznana w 1958 Nagroda Nobla za „Doktora Żywago”. Został potępiony i oskarżony o zdradę państwa. Sytuacja w kraju zmusiła go do odmówienia przyjęcia nagrody „z powodu rozgłosu, jakiego w społeczeństwie, do którego przynależę, nabrało przyznanie mi nagrody, powinienem z niej zrezygnować”.

Zbigniew Herbert (1924-1998) – jeden z najważniejszych polskich poetów XX wieku. Twórca słynnego poetyckiego cyklu o Panu Cogito zmagającym się z moralnymi problemami zakończony swoistym kodeksem wartości – „Przesłaniem Pana Cogito”. Po II wojnie światowej Herbert próbował utrzymywać się z pracy literackiej jednocześnie uciekając od socrealizmu i służby politycznej propagandzie. Nie było to jednak łatwe w powojennej Polsce więc zmuszony był rozpocząć pracę nie związaną z literaturą. Niemożność przystosowania się do ponurych realiów PRL zaowocowała zwrotem w kierunku kultury antycznej i mitów, które były jedną z głównych herbertowskich inspiracji, rezerwuarem wartości i postaw, które mógł konfrontować ze współczesnością. Po wprowadzeniu stanu wojennego wspierał działania opozycji – uczestniczył w nielegalnych uroczystościach, publikował w drugim obiegu. Jego twórczość stała się manifestem wolności i wyrazem oporu, a postać poety symbolem postawy bezkompromisowego sprzeciwu. Był chory na ciężką astmę, tworzył jednak do końca „Epilog burzy”, który ukazał się na kilka miesięcy przed jego śmiercią.

Filip Frątczak (1974) – aktor Teatru Nowego w Poznaniu od 2014. Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie (1999).  W 2003 otrzymał nagrodę za szczególnie wartościowy debiut młodego aktora za rolę w monodramie „Gracz” wg Dostojewskiego podczas XXXII Ogólnopolskiego Festiwalu Teatru Jednego Aktora we Wrocławiu. Stażysta Wydziału Reżyserii Państwowej Akademii Teatralnej w Petersburgu w klasie prof. W. M. Filsztyńskiego.

Marina Baboszyna – rosyjska aktorka teatralna. Ukończyła Permski Państwowy Instytut Sztuki i Kultury w 2007 (u W. A. Iliewa). W latach 2007-2012 pracowała w Permskim Teatrze „Przy moście”, zaś od 2012 do 2018 w Akademickim Teatrze Dramatu w Omsku. Nominowana do nagrody teatralnej „Złota Maska” za rolę Katarzyny Felzen w spektaklu „Maria” wg Izaaka Babela w kategorii „dramat/rola kobieca”. Od 2014 do 2018 pracowała jako starszy wykładowca mowy scenicznej na Omskim Uniwersytecie Państwowym im. F. M. Dostojewskiego w Katedrze Sztuki Teatralnej. Od 2018 jest aktorką i pedagogiem mowy w Krasnojarskim Teatrze Młodego Widza.

Józefina Inesa Piątkowska, doktor nauk humanistycznych. Pracuje w Instytucie Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie zajmuje się poetyką lingwistyczną i teorią przekładu. Tłumaczy poezję, scenariusze filmowe i sztuki teatralne z języka rosyjskiego i angielskiego. Jest również tłumaczem konferencyjnym. Autorka książki „Poetyka sugestii Mariny Cwietajewej” wydanej w języku rosyjskim.

Jewgienij Raszkowski (1940) – radziecki i rosyjski wschodoznawca, religioznawca, tłumacz, historyk nauli i rosyjskiej myśli filozoficznej. Jeden z autorów „Wielkiej Encyklopedii Rosyjskiej”. Absolwent Moskiewskiego Instytutu Historyczno-Archiwalnego (1964). Od 1967 pracownik naukowy różnych instytutów Akademii Nauk ZSRR. Doktor nauk historycznych (1974). Tłumacz literatury talmudycznej, ksiąg biblijnych, pism Karola Wojtyły. Wykłada na Otwartym Uniwersytecie Prawosławnym. Dyrektor centrum naukowo-badawczego literatury religijnej we Wszechrosyjskiej Państwowej Bibliotece Literatury Obcej. Członek Rosyjskiego Towarzystwa Biblijnego. Członek kolegium redakcyjnego kwartalnika naukowego „Państwo, religia, kościół w Rosji i za granicą”.

Поэзия
Борис Пастернак

Poezja
Boris Pasternak | Tłum. Józefina Inesa Piątkowska

O gdybym miał choć cień pojęcia
Debiutu ogarnięty wizją,
Że wersy z krwią – to groźba śmierci:
Podejdą gardłem i zabiją!...

Odżegnałbym się pewną ręką
Od żartów z takim potencjałem.
Początek wtedy był daleko,
Pierwsza ciekawość – tak nieśmiała.

Lecz starość to jest Rzym nam znany,
Który miast szalbierstw i ględzenia,
Nie chce aktora prób czytanych,
- On żąda pełni zatracenia.

Gdy zmysł dyktuje wiersz proroczy
I niewolnika śle na scenę,
To tutaj już się sztuka kończy,
Oddycha gleba z przeznaczeniem.

Tren Fortynbrasa
Zbigniew Herbert

Teraz kiedy zostaliśmy sami możemy porozmawiać książę jak
mężczyzna z mężczyzną
chociaż leżysz na schodach i widzisz tyle co martwa mrówka
to znaczy czarne słońce o złamanych promieniach
Nigdy nie mogłem myśleć o twoich dłoniach bez uśmiechu
i teraz kiedy leżą na kamieniu jak strącone gniazda
są tak samo bezbronne jak przedtem
To jest właśnie koniec
Ręce leżą osobno
Szpada leży osobno
Osobno głowa
i nogi rycerza w miękkich pantoflach

Pogrzeb mieć będziesz żołnierski chociaż nie byłeś żołnierzem
jest to jedyny rytuał na jakim trochę się znam
Nie będzie gromnic i śpiewu będą lonty i huk
kir wleczony po bruku hełmy podkute buty konie artyleryjskie
werbel werbel wiem nic pięknego
to będą moje manewry przed objęciem władzy
trzeba wziąć miasto za gardło i wstrząsnąć nim trochę

Tak czy owak musiałeś zginąć Hamlecie nie byłeś do życia
wierzyłeś w kryształowe pojęcia a nie glinę ludzką
żyłeś ciągłymi skurczami jak we śnie łowiłeś chimery
łapczywie gryzłeś powietrze i natychmiast wymiotowałeś
nie umiałeś żadnej ludzkiej rzeczy nawet oddychać nie umiałeś

Teraz masz spokój Hamlecie zrobiłeś co do ciebie należało
i masz spokój Reszta nie jest milczeniem ale należy do mnie
wybrałeś część łatwiejszą efektowny sztych
lecz czymże jest śmierć bohaterska wobec wiecznego czuwania
z zimnym jabłkiem w dłoni na wysokim krześle
z widokiem na mrowisko i tarczę zegara

Żegnaj książę czeka na mnie projekt kanalizacji
i dekret w sprawie prostytutek i żebraków
muszę także obmyślić lepszy system więzień
gdyż jak zauważyłeś słusznie Dania jest więzieniem
Odchodzę do moich spraw Dziś w nocy urodzi się
gwiazda Hamlet Nigdy się nie spotkamy
to co po mnie zostanie nie będzie przedmiotem tragedii

Ani nam witać się ani żegnać żyjemy na archipelagach
a ta woda te słowa cóż mogą cóż mogą książę

Надгробное слово Фортинбраса
Збигнев Херберт | Перевод Евгений Рашковский

Черное солнце с поломанными лучами
О руках твоих
и вспомнить-то не могу без улыбки
И теперь
эти вот самые руки
словно разоренные гнезда
разбросаны по ступеням
Безоружные бестолковые руки И это значит — конец
Руки лежат отдельно Шпага — отдельно И голова — отдельно
И ноги рыцаря в туфлях домашних

Похоронят тебя по-солдатски хоть и не был солдатом
Это — единственный ритуал в коем чуточку разбираюсь
Без свечей и без певчих...
Простимся пушечною пальбою
простимся шелестом плащей черных
простимся грохотом сапог о мостовую
и дробью дробью барабанной дробью

Противная по совести говоря картина —
но это —
необходимый демарш перед занятием трона —
я возьму сей город за горло
и легонько встряхну...

Что тебе оставалось кроме смерти! —
ты жил в хрустальном мiре понятий
отвергая людскую глину
вся твоя жизнь — это спазмы и порывы
вся твоя жизнь — это ловля фантомов
ты жил
кусая зубами — воздух
ты жил
разрывая руками — воздух
ты жил
ничего не умея делать как люди
даже как люди дышать не умея

Земля тебе пухом Гамлет —
ты сделал всё что тебе надлежало —
земля тебе пухом

Принц Гамлет
тебе принадлежит молчанье
а всё остальное — мое
Ты выбрал легчайшую долю на свете
но чтó твои жесты геройской смерти
пред бдением вечным
когда
вознесенный на троне
сжимаешь яблоко леденящего металла
глядя в упор то на стрелок движенье
то на копошащийся в ногах муравейник

Прощай же принц дела меня ожидают:
проект канализационной сети
декреты о проститутках и бродягах
реорганизация тюремной системы
(ты ведь сам как-то очень верно изволил подметить что Дания — это тюрьма)

 Итак
дела меня ожидают
Но этой ночью
вспыхнет в небе звезда
имя которой — Гамлет
Трагедийных сюжетов на долю мою не осталось

 Нет нам с тобою ни встреч ни прощаний
живем на разных архипелагах...
А слова слова слова — водица
Что они могут мой принц что могут?