Rewolucyjny rok 1917 - "Mówią wieki", nr 3/2017

Równo sto lat temu, w 1917 roku, stało się coś, co przez wiele dziesięcioleci, a może i stulecie uważano za nierealne - w Rosji upadł carat. Rosyjska rewolucja, a właściwie rewolucje, była ważna dla kwestii polskiej w czasie pierwszej wojny światowej. O ile przed marcem 1917 roku polskie nadzieje mogły się jedynie opierać na deklaracji wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicz z 1914 roku oraz akcie 5 listopada, o tyle upadek władzy carskiej stworzył nowe okoliczności. Powstały nowe możliwości układani się z rywalizującymi między sobą Rządem Tymczasowym i radami robotniczymi i żołnierskimi. Postępująca degrengolada rosyjskiego wojska pozwalała na wysuwanie w politycznych przetargach argumentu o przydatności dla Rosjan Polaków służących w rosyjskich szeregach, skupionych w polskich korpusach w Rosji. Ten ostatni argument był nośny nie tylko w Rosji - bo skoro sojuszniczy rząd rosyjskie godził się na tworzenei jednostek polskich, to dlaczego zachodni członkowie ententy mieliby nie zezwalać na tworzenie takich oddziałów u siebie.

Nie mniejsze znaczenie miała druga rewolucja rosyjska 1917 roku - paździenrikowa - i wycofanie się Rosji z wojny. Choć konsekwencją tego był niekorzystny dla spraw polskiej pokój brzeski, to jednak Zachód został już całkiem uwolniony od wymogów lojalności wobec Rosji.

W numerze znajdziemy artykuły o m.in. rewolucji na peryferiach, udziale nie-Rosjan w przejęciu władzy przez bolszewików, o interwencji mocarstw w Rosji i wiele innych.

Źródło:  od redakcji, "Mówią Wieki", nr 6/2016