Lolotta i inne paryskie historie – czytanie performatywne fragmentu książki oraz premiera literacka.
Lolotta i inne paryskie historie to pierwsza przetłumaczona na język polski książka rosyjskiej pisarki Anny Matwiejewej, finalistki prestiżowych rosyjskich nagród Bolszaja Kniga i Nacyonalnyj Bestseller. 25 lutego autorka przyjechała do Poznania aby spotkać się czytelnikami. Dodatkowo można było posłuchać fragmentu książki w wykonaniu aktorów Teatru Nowego w Poznaniu, którzy specjalnie dla nas ożywili tekst podczas czytania performatywnego!
Podobno każdy ma swój Paryż. Niezależnie czy chodzi o stolicę Francji, nowe osiedle czy rosyjską wioskę nazwaną tak przez Kozaków w XVII wieku. Paryż Matwiejewej przenika bohaterów, jest dla nich (nie)osiągalnym celem, traumą, ucieczką, ukojeniem, domem lub wygnaniem. Zmienia ich jednocześnie stając się bohaterem historii, jej spiritus movens. Z książki wyłania się także drugie miasto, Jekaterynburg. Miasto na granicy Europy i Azji, czasem surowe, chaotyczne i niebezpieczne, potrafiące jednak przynieść spokój. Matwiejewa tworzy uniwersalne i ciepłe opowieści, które momentami śmieszą, a czasem zostawiają gorycz w ustach. Umiejętnie operuje słowem, co pozwala płynnie zanurzyć się w jej świat. Sprawia, że łatwo przywiązać się do bohaterów, z którymi ciężko się rozstać. Nie ma tu jednak zbędnego patosu czy taniego sentymentalizmu. Tylko człowiek ze wszystkimi swoimi słabościami, w których możemy się przejrzeć.
Po czytaniu aktorskim odbyło się spotkanie z autorką oraz tłumaczami opowiadań, którzy są tutaj bardzo ważni! Bowiem książka, którą oddajemy w Wasze ręce jest wyjątkowa. Stanowi efekt projektu Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia pt. „Polsko-Rosyjska Szkoła Przekładu. Słowa na słowa”, stworzonego dla początkujących tłumaczy, którzy przez dziesięć miesięcy pracowali pod okiem wybitnych specjalistów nad tłumaczeniem dziewięciu opowiadań Anny Matwiejewej. W trakcie zajęć poznali cały cykl pracy tłumacza oraz tajniki procesu wydawniczego. Biorąc udział w wykładach na temat sztuki translatorskiej i literatury mogli pogłębiać swoją wiedzę i dopracować swój warsztat.
Wykształcenie nowego pokolenia świadomych i dobrych tłumaczy jest niezwykle ważne i wpisuje się w misję Centrum. Dialog polsko-rosyjski w dzisiejszych okolicznościach wydaje się możliwy (i niezwykle potrzebny) właśnie na niwie kultury. Ciężko jednak rozmawiać ze sobą i wzajemnie się zrozumieć bez znajomości języka i wytworów kultury sąsiada. Tłumacz staje się więc w tej sytuacji kluczowym aktorem pozwalającym na zrozumienie współczesnej Rosji.
Podczas spotkania rozmawialiśmy nie tylko o książce, ale także o samym procesie jej przekładu. Jak wyglądała praca, co było najtrudniejsze, z jakimi problemami borykali się tłumacze. Rozmowę poszerzyliśmy o zagadnienie roli tłumacza w ogóle. Przecież dziś staje się on często ambasadorem autora, a nawet promotorem danej kultury. Chcemy też porozmawiać o współpracy autor-tłumacze z dwóch perspektyw.
BIOGRAMY
Anna Matwiejewa - „Nie miałam wielkiego wyboru, już w dzieciństwie wiedziałam, że zostanę pisarką”, mówi o sobie Anna Matwiejewa. Urodziła się w 1972 roku. Mieszka w Jekaterynburgu, który bardzo często jest tłem lub bohaterem jej powieści. Na poważnie zaczęła pisać w latach dziewięćdziesiątych. Do dziś wydała 17 powieści i zbiorów opowiadań, które w Rosji cieszą się dużą popularnością. Była nominowana do prestiżowych rosyjskich nagród m.in Bolszaja Kniga i Nacyonalnyj Bestseller. Jej twórczość krytycy nazywają uralskim realizmem magicznym. Prozę Matwiejewej przetłumaczono na włoski, francuski, czeski, chiński i fiński. Lolotta i inne paryskie historie jest pierwszą książką autorki wydaną w języku polskim.
Polina Kozarenko - absolwentka polonistyki Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu im. Łomonosowa oraz studiów podyplomowych z zakresu nauczania języka rosyjskiego jako obcego. Językoznawczyni, redaktorka rosyjskiej sekcji portalu www.culture.pl, tłumaczka polskiej literatury na język rosyjski. W jej przekładzie ukazały się m.in. „Gottland” Mariusza Szczygła, eseje Andrzeja Stasiuka, sztuka „Ciała obce” Julii Holewińskiej. W latach 2006-2016 pracowniczka Instytutu Polskiego w Moskwie, w którym odpowiadała za projekty literackie, wydawnicze i edukacyjne. Wykładowczyni na Państwowym Uniwersytecie Pedagogicznym w Niżnym Nowogrodzie, gdzie prowadzi cykle wykładów na temat dialogu kultur w nauczaniu języka rosyjskiego jako obcego oraz translatoryki. Współpomysłodawczyni szkoły dla początkujących tłumaczy z języka rosyjskiego Słowa na Słowa w Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.
Krzysztof Tyczko – doktor nauk w zakresie literaturoznawstwa rosyjskiego, przedsiębiorca, nauczyciel języka polskiego dla obcokrajowców i języka rosyjskiego, tłumacz ustny i pisemny języka rosyjskiego. Lubi prowadzić samochód, spacerować i gotować.
Patryk Zielonka – ur. w 2000 roku. Uczeń lubelskiego liceum, finalista Olimpiady Języka Rosyjskiego, początkujący tłumacz i poeta. Z zaangażowaniem stara się współtworzyć świat literatury. Prywatnie kolekcjoner winyli.
Michał Pabian – dramaturg, językoznawca. Związany z Teatrem Nowym w Poznaniu gdzie prowadzi projekt „Czytnik”. Interesuje się kolażem literackim i strategiami ‚mówienia’ w dramatycznych formach scenicznych. Do tej pory miał przyjemność współpracować z Marcinem Liberem, Wojtkiem Klemmem, Piotrem Ratajczakiem, Cezim Studniakiem, Marcinem Wierzchowskim, Natalią Korczakowską.