Polsko-rosyjskie korepetycje z poezji online | odcinek 1
POECI
Marina Cwietajewa (1892-1941) – uważana jest za jedną z najważniejszych rosyjskich poetek XX wieku. „Myślę, że nikt lepiej nie pisał, w każdym razie nie po rosyjsku” – tak mówił o niej noblista Josif Brodski. Jej życie osobiste było długim pasmem nieszczęść. Do wybuchu II wojny światowej przebywała na emigracji, utrzymując się z zasiłków dla emigrantów. Po powrocie do Związku Radzieckiego nadal nie mogła znaleźć żadnej pracy. Pisała: „urodziłam się w Moskwie, mój ojciec zbudował muzeum sztuk pięknych, jestem poetką i tłumaczką, mam 47 lat. I w Moskwie nie ma dla mnie miejsca.” Nędza, osamotnienie i depresja doprowadziły ją do śmierci samobójczej. Dopiero w latach 60. zaczęto doceniać jej dorobek poetycki.
Rafał Wojaczek (1945-1971) – jeden z ważniejszych polskich poetów powojennych. Żył krótko, po przerwaniu studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim, wyjechał do Wrocławia. Zaczął tonąć w alkoholu i depresji, był również w szpitalu psychiatrycznym. Przed śmiercią zdążył wydać kilka wierszy i dwa tomiki. Poeta buntu, wyobcowania, obsesyjnego lęku i fascynacji śmiercią. Zmarł w nocy z 10 na 11 maja 1971 roku po zażyciu śmiertelnej dawki lekarstw.
AKTORZY
Krystyna Janda (1952) – aktorka filmowa i teatralna, reżyserka, piosenkarka, felietonistka. Dyrektorka i założycielka dwóch warszawskich teatrów – Teatru Polonia i Och-Teatru. Ma w swoim dorobku ponad 80 ról teatralnych, 50 ról filmowych, 50 ról w produkcjach Teatru Telewizji i 50 wyreżyserowanych spektakli i filmów. Laureatka m.in. Złotej Palmy w Cannes i Srebrnej Muszli w San Sebastian.
Timofiej Mamlin (1987) – aktor, poeta, dramaturg, jeden z czołowych młodych artystów Nowosybirska. Ukończył Wyższą Szkołę Kultury i Sztuki im. Szyszkowa w Tomsku. Od 2013 roku pracuje w teatrze „Stary Dom” w Nowosybirsku.
TŁUMACZE
Ryszard Mierzejewski (1954) – absolwent kulturoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławskim, poeta, tłumacz, krytyk literacki, wydawca, wykładowca, instruktor sportu i były maratończyk. Tłumaczy poezję z angielskiego, francuskiego, szwedzkiego i rosyjskiego.
Natalia Astafiewa (1922-2016) – poetka, tłumaczka poezji polskiej. Od 1972 roku drukowała wielkie cykle wierszy poetów polskich w czasopiśmie „Inostrannaja literatura”. Przetłumaczyła wiersze ponad 50 polskich poetów, m.in. Juliana Tuwima, Leopolda Staffa, Bolesława Leśmiana, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Wisławy Szymborskiej, Ewy Lipskiej.
WIERSZE
Слёзы
Марина Цветаева
Слёзы? Мы плачем о тёмной передней,
Где канделябра никто не зажёг;
Плачем о том, что на крыше соседней
Стаял снежок;
Плачем о юных, о вешних берёзках,
О несмолкающем звоне в тени;
Плачем, как дети, о всех отголосках
В майские дни.
Только слезами мы путь обозначим
В мир упоений, не данный судьбой…
И над озябшим котёнком мы плачем,
Как над собой.
Отнято всё, — и покой и молчанье.
Милый, ты много из сердца унёс!
Но не сумел унести на прощанье
Нескольких слёз.
Łzy
Marina Cwietajewa | Tłum. Ryszard Mierzejewski
Płaczemy w ciemnym przedpokoju,
W którym nikt kandelabra nie zapalił;
Płaczemy o tym, że na sąsiednim dachu
Śnieg się stopił.
Płaczemy o młodych, o wiosennych brzozach,
O niemilknącym dzwonie w cieniu,
Płaczemy jak dzieci, o wszystkich odgłosach
W majowym dniu.
Drogę łzami tylko oznaczamy
W urzeczonym świecie, nie znaczonym losami..
I nad zmarzniętym kotkiem rozpaczamy
Jak nad nami.
Wszystko zabrano - i spokój, i milczenie.
Kochany, z serca dużo wziąłeś!
Ale nie umiałeś zabrać na pożegnanie
Kilku zaledwie łez.
List do nieznanego poety
Rafał Wojaczek
Jenseits von Gut und Böse
Pański pokój wynajęty u rencistki
Dawno wdowy ale z seksem niewygasłym
Która pieska ma Pan musi wyprowadzić
Nawet wtedy gdy pan zaczął nowy wiersz
Z jednym krzesłem wąskim łóżkiem bujnym grzybem
Pański pokój nieprzytulny zwłaszcza teraz
Kiedy w okno co na północ zawsze patrzy
Tłucze dziobem mrozu biały zimny ptak
Czy herbatę choć pan może sobie zrobić?
Czy sprowadzić może sobie pan dziewczynę?
Pańska matka odwiedziła pana kiedyś
W tym pokoju gdzie z sufitu patrzy strach?
W rękopisach czy nikt panu tam nie grzebie?
Czy na światło każą panu coś dopłacać?
Te butelki opróżnione z podłej wódki
Gospodyni panu chyba ma za złe?
Pańską twierdzą i wygnaniem jest ten pokój
Wieżą ponad dobrem złem i społeczeństwem
Czy pan czasem nie próbuje z niego uciec?
Z rozpaczliwych czterech kątów Piąty: śmierć.
Письмо к неизвестному поэту
Рафал Воячек | Перевод Наталья Астафьева
Jenseits von Gut und Böse
Ты что комнату снимаешь у хозяйки
У вдовы но с неугасшим еще сексом
Ты обязан погулять с ее собачкой
Даже если только начал новый стих
В этой комнате где стул кровать и плесень
Неуютно в ней особенно сегодня
В то окно что круглый год глядит на север
Птица белая зимы стучит всю ночь
Можешь чай ты заварить себе хотя бы?
Можешь девушку позвать себе позволить?
Навестила ль тебя мать здесь хоть однажды
В этой комнате где сверху смотрит страх?
Твои рукописи здесь не ворошат ли?
Не ворчат что слишком много жжешь ты света?
О пустых твоих бутылках из-под водки
Говорит небось хозяйка каждый раз?
Эта комната и крепость и изгнанье
Это башня над добром и злом над жизнью
Ты не пробуешь бежать из этой башни
Где немых углов четыре Пятый: смерть.
Zapraszamy razem z Fundacją Plac Teatralny i portalem Latający Krytyk (Летающий критик)